HOPES

 

Η μελέτη HOPES

Η μελέτη HOPES υπήρξε το αποτέλεσμα μιας πολυετούς συνεργασίας μας με ένα από τα μεγαλύτερα Επιδημιολογικά Ινστιτούτα σε θέματα υγείας των Η.Π.Α., το New England Research Institute (NERI). Το NERI (www.neriscience.com) είναι ένας ερευνητικός οργανισμός που ιδρύθηκε to 1986 και έκτοτε ηγείται στην έρευνα για την κατανόηση των θεμάτων υγείας. Ιστορικές μελέτες που επηρέασαν την Ουρολογία αποτελούν η MMAS (Massachusetts Male Aging Study), τη δεκαετία του 1990, και πρόσφατα η BACH (Boston Area Community Health Survey).

Η ταυτότητα της HOPES

Η μελέτη HOPES (Hospitalized and Outpatients Profiles and Expectations Study) είχε ως σκοπό να διερευνήσει τις αντιλήψεις και συμπεριφορές των ασθενών που ζητούν βοήθεια σε οργανωμένες υπηρεσίες υγείας (νοσοκομεία). Διεξήχθη στο Γενικό Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» της Θεσσαλονίκης. Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσε αντιπροσωπευτικό δείγμα ασθενών που νοσηλεύεται στο συγκεκριμένο Νοσοκομείο. Στο σχεδιασμό της, η μελέτη συμπεριέλαβε ικανό δείγμα Ουρολογικών ασθενών, αφού ένας από τους σκοπούς της ήταν η διερεύνηση Ουρολογικών συμπτωμάτων.

Οι άνθρωποι της HOPES

·      Απόστολος Αποστολίδης

·      Εύη Κυράνα, Ψυχολόγος υγείας

·      Ray Rosen, Καθηγητής Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του UMDNJ-Robert Wood Johnson, New Jersey, Η.Π.Α.

·      Ζωή Τσίμτσιου

·      Κώστας Χατζημουρατίδης

·      Δημήτρης Χατζηχρήστου

·      Gretchen Chiu, Στατιστικολόγος

·      Carol Link, Επιδημιολόγος

·      Heather Litman, Στατιστικολόγος

·      John McKinlay, Επιδημιολόγος

Σχεδιασμός της μελέτης

Η μελέτη Hospitalized and Outpatients Profiles and Expectation Study (HOPES) σχεδιάστηκε και υλοποιείται από το New England Research Institute (Η.Π.Α.) και τη Μονάδα Μελέτης Ουρολογικών Παθήσεων του Α.Π.Θ.. H HOPES βασίστηκε σε θεωρητικό μοντέλο που εισάγει τον πιθανό ρόλο της υποκειμενικής ποιότητας ζωής (subjective well being) στην ανταπόκριση του ατόμου σε ένα σύμπτωμα (Kirana PS et al: Int J Clin Practice, 2009; 63: 1435-45) και διερευνά τον ρόλο ψυχολογικών και κοινωνικών παραμέτρων στη συμπεριφορά των ανθρώπων κατά την αναζήτηση θεραπείας.

Η HOPES περιελάμβανε δείγμα 700 ασθενών που προσήλθαν σε ένα δημόσιο νοσοκομείο, ζητώντας ιατρική φροντίδα, και σχεδιάστηκε κατάλληλα, ώστε να καταγράψει διαφορές στις συμπεριφορές τόσο ως προς το φύλο όσο και ως προς την ηλικία.

Γενικός σχεδιασμός

Η συλλογή των δεδομένων της μελέτης προέκυψε από δείγμα ασθενών που προσήλθαν για νοσηλεία σε Γενικό Νοσοκομείο και αξιολογήθηκε σε σειρά μεταβλητών που αφορούν στα ψυχολογικά χαρακτηριστικά τους, στον τρόπο ζωής τους και στην κατάσταση της υγείας τους. Η μελέτη πραγματοποιήθηκε στο Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» που εδρεύει στην πόλη της Θεσσαλονίκης, θεωρείται ως ένα από τα πιο καλά οργανωμένα και υψηλής ποιότητας νοσοκομεία και όπου οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν στους ασθενείς.

Επιλογή δείγματος

Ο σχεδιασμός της μελέτης προέβλεπε το δείγμα να είναι αντιπροσωπευτικό του πληθυσμού των νοσηλευομένων του νοσοκομείου. Συγκεκριμένα, ο στόχος ήταν να αντιπροσωπεύεται η κάθε κλινική στο σύνολο του δείγματος από αριθμό ασθενών ανάλογο του αριθμού εισαγωγών της κλινικής σε διάστημα ενός μήνα.

Επιπλέον, ο ερευνητικός σχεδιασμός της μελέτης είχε ως σκοπό να είναι ίσος ο αριθμός γυναικών και αντρών ανά ηλικιακή ομάδα (18-40, 41-60, 61-80). Η βασική αυτή παράμετρος εξασφάλιζε τη δυνατότητα διερεύνησης του ρόλου του φύλου και της ηλικίας στα ερευνητικά ερωτήματα της μελέτης.

Το δείγμα συγκεντρώθηκε μέσα από τη διαδοχική επιλογή ανά κλινική όλων των ασθενών που πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής.

Συλλογή δεδομένων

Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσα από ατομικές συνεντεύξεις διάρκειας περίπου 2 ωρών. Όλες οι συνεντεύξεις υλοποιήθηκαν σε γραφεία του Νοσοκομείου, προκειμένου να εξασφαλιστεί κατάλληλο και άνετο περιβάλλον για τους ασθενείς.

Έλεγχος ποιότητας

Προκειμένου να εξασφαλιστεί η ακριβής εισαγωγή των δεδομένων σε στατιστικές βάσεις δεδομένων, γινόταν επαναληπτική καταχώριση στο 10% των δεδομένων. Δεδομένα ασθενών με έλλειμα >50% εξαιρέθηκαν από τις αναλύσεις. 

Κατηγορίες μεταβλητών

Η μελέτη διερεύνησε ένα μεγάλο αριθμό μεταβλητών. Δημογραφικά χαρακτηριστικά, παθήσεις και ιστορικό ασθενειών, προτιμήσεις των ασθενών για τη φροντίδα υγείας, ουρολογικά συμπτώματα και ένα πλήθος ψυχοκοινωνικών παραγόντων. Οι ψυχο-κοινωνικοί παράγοντες περιλαμβάνουν τις εξής κατηγορίες μεταβλητών: α) σταθερά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, β) πεποιθήσεις του ατόμου για τον εαυτό του και την υγεία, γ) κοινωνική υποστήριξη, δ) υποκειμενική ποιότητα ζωής, ε) τρόπος ζωής και ζ) παθήσεις. Συνολικά, το ερωτηματολόγιο της HOPES απαρτίζονταν από  33 ερευνητικά εργαλεία.

Οι δημοσιεύσεις της HOPES

Kirana PS, Rosen R, Hatzichristou D. Subjective well-being as a determinant of individuals' responses to symptoms: a biopsychosocial perspective. Int J Clin Pract. 2009 Oct; 63(10): 1435-45.

 Apostolidis A, Kirana PS, Chiu G, Link C, Tsiouprou M, Hatzichristou D. Gender and age differences in the perception of bother and health care seeking for lower urinary tract symptoms: results from the hospitalised and outpatients' profile and expectations study. Eur Urol. 2009 Dec; 56(6): 937-47. Epub 2009 Aug 12.

Nakopoulou E, Kirana PS, Chiu G, Link C, Rosen R, Hatzichristou D. Level of bother and treatment-seeking predictors among male and female in-patients with sexual problems: a hospital-based study. J Sex Med. 2010; 7(2 Pt 1): 700-11.